فنل فتالئین

فنل فتالئین

فنل فتالئین ( phenolphthalein ) یا فنل فتالین ، به صورت پودری است ریز دانه و سفید رنگ. فرمول آن به صورت : C₂₀H₁₄O₄ است. و دامنه ی کاربرد آن حدودا بین ۳ تا ۷ است

این معرف PH در محلول اسیدی، بی رنگ (Colorless) و در محلول بازی، قرمز ارغوانی (Red-violet) است. فنل فتالئین در آب نامحلول است و در اغلب آزمایش ها آن را با الکل رقیق می کنند. این ماده به خودی خود یک اسید ضعیف است و در محلول یون هیدروژن آزاد می کند.

کاربرد:

• در گذشته به عنوان ملین و ضد یبوست استفاده می شد ؛ اما بخاطر خواص کارسینوژن و سرطانزایی بطور کامل از فهرست تجویز حذف گردید.
• به طور عده در شناسایی اسیدها و بازها کاربرد دارد.
• از ترکیبات آن با الکل و استفاده از آب اکسیژنه ( هیدروژن پراکسید ) در آزمایشگاه های تشخیص طبی و در بیمارستان برای تشخیص خون مخفی  (occult blood test) در مدفوع استفاده می شود.

نکته : فنول فتالئين در محيط اسيدي و خنثي بي رنگ و در محيط بازي ارغواني مي شه حالا جالب اينجا است كه وقتي باز بسيار شديد وقوي باشه بازم بي رنگ مي شه دليلش بر مي گرده به ساختار فنول فتالئين كه در زمان كه باز ضعيف هست اين ساختار رزونانسي طول زنجير هاي متوالي اش زياد مي شه و باعث مي شه به رنگ ارغواني در بياد ولي در هنگامي كه باز قوي است اين ساختار رزونانسي شكسته بشود كه باعث كاهش طول زنجيره ي آن مي شود كه باعث تغيير رنگ مي شه یا به عبارت ساده تر رنگ با طول زنجير رابطه مستقيم داره و بعد وقتي باز ضعيف داشته باشيم طول اين زنجير طولاني تر مي شود ولي وقتي باز قوي باشد اين پيوند كه تشكيل زنجير كرده كه باعث رنگ شده شكسته مي وشود  و به همين علت طول زنجير كمتر مي شه و باعث بي رنگي ماده مي شود .